Hvað veldur niðursveiflunni?

Eftir því hefur verið tekið að Vopnafjarðarárnar Selá og Hofsá, og þá sérstaklega hin síðarnefnda, hafa verið í nokkrum öldudal síðustu sumur. Mikill tröppugangur hefur verið í laxagöngum á landsvísu á sama tíma, en í frábæru árunum voru þær þó aðeins þokkalegar 2013, Selá raunar nokkuð góð það ár, en Hofsá síðri. VoV leitaði skýringa…

Í samtali við þá feðga Vífil Oddsson og Gústaf Vífilsson, sem eru Strengsfélagar(Strengur er leigutaki árinnar) og hafa setið í stjórn Veiðifélags Selár, fyrst Vífill og síðan Gústaf, um langt árabil, kom fram að skilyrði til uppvaxtar fyrir seiði í ánni hafi ekki verið upp á það besta síðustu árin. „Það er tilfellið. Þeir sem standa utan við horfa kannski á góðan lofthita á sumrin og kannski að vorað hafi vel. En vetur hafa verið snjóþungir og þá er Selá jafnvel langt fram á sumar að skila snjóbráðinni til hafs og þá er áin köld. Þetta hefur verið viðvarandi síðustu árin og á eflaust sinn þátt í þessari niðursveiflu,“ segja þeir Vífill og Gústaf.

Lítum aðeins á þróunina, en sem fyrr segir hefur þetta vandamál herjað að því er virðist meira á nágrannaána Hofsá, heldur en Selá. En núna, 2016, þegar erfiðu veiðisumri lauk þó sem ríflega meðalsumri á landsvísu, þá voru bæði stóru nöfnin í Vopnafirði slök.

Næstu tvö sumrin á undan, 2011 og 2010, var Selá bæði árin yfir 2000 löxum og Hofsá sitt hvoru megin við 1000 stykki. Athygli vekur hversu gjöfular þær voru fyrra örreytissumarið, 2012 þegar hrun var í laxveiði á landsvísu. Seinna hrunsumarið 2014 eru þær báðar mun lakari en Selá þó lafandi í fjögurra stafa tölu.

Undir orð þeirra félaga  tekur Guðni Guðbergsson fiskifræðingur, þ.e.a.s. að vatnshiti hafi lækkað á síðustu árum. Nema að Guðni segir það vandamál á landsvísu og skili sér í minni og hægari seiðaframleiðslu. Vífill og Gústaf segja að þar sem Selárseiði voru áður 3-4 ár í ánni, séu þau nú 5 ár, jafnvel 6 ár. Slíkt auki ævinlega afföll á seiðum í uppvextinum.

Getur vont lengi versnað?

Lengi getur vont versnað segir máltækið, en til allrar hamingju á það ekki alltaf við og í ár, 2016, varð viðsnúningur. Hvort að það er komið til að vera kemur í ljós með tíð og tíma, en vatnshiti hefur aftur hækkað og aðstandendur við Selá sáu það m.a. í óvenjulega miklu fjölda gönguseiða sem fóru í gegnum seiðateljara sem staðsettur er í Selárfossi. Þá urðu veiðimenn um alla á mikið varir við að gönguseiði voru að atast í flugum þeirra framan af sumri. Það veit svo sannarlega á gott og gæti skilað sér í sterkum smálaxagöngum  2017. Óskandi að það skili sér í Hofsá líka því eins og sjá má af tölunum hér að ofan þá hefur hún verið mun lasnari heldur en Selá